W okresie wczesnego średniowiecza ustala się nazwa ludzi trudniących się wyrabianiem naczyń z gliny. Rzemieślnicy ci zwani byli zdunami - od niezachowanego do dziś słowa zdać - lepić, lub garncarzami od garna - pieca, w którym wypalały się garnki. Przez całe średniowiecze nie było rozróżnienia w nazwie i czynnościach pomiędzy zdunem i garncarzem. W różnych okolicach różnie tych samych rzemieślników określano i dopiero w XVII w., przy rozwoju kaflarstwa, następuje wyraźniejszy podział na dwa zawody.
Garncarze później niż inni rzemieślnicy zaczęli łączyć się w cechy, a i znaczenie ich w miastach było niewielkie. Jednym z najstarszych znanych cechów garncarzy na Śląsku był cech w Legnicy założony w 1374 r.; w Lwówku powstał w XV w., ale we Wrocławiu zdaje się dopiero w XVI w. W Opolu – 1599. Warunkiem uzyskania tytułu mistrza, według danych znanych z Legnicy z 1564 r. było zrobienie garnka wysokiego na łokieć (ok. 57,6 cm), miski szerokiej na łokieć i kwadratowego pieca z osadzonymi w nim kaflami z jasnej gliny. Podobne wymagania znamy z 1631 r. z Milicza, gdzie w wiekach XVII i XVIII w. garncarstwo było bardzo rozwinięte. Od połowy XVI w. ustala się w godle pieczęci cechowych przedstawienie Adama i Ewy przy Drzewie Życia w raju. Garncarstwo bowiem uważano już od czasów średniowiecznych za jeden z pierwszych zawodów.
Jednak dopiero w końcu XV i w XVI w. wprowadzono nowe sposoby zdobienia artystycznego naczyń: nakładanie zdobień plastycznych (medalionów, rozet, gemm) lub tworzenie barwnej kompozycji przez wyrycie konturów w miękkiej glinie, a następnie różnobarwne szkliwienie. W XVII w. pojawiają się na Śląsku ponownie tzw. terra sigillata. Picie w naczyniu z takiej glinki chroniło według ówczesnych wierzeń przed trucizną. 
Jeszcze w drugiej połowie XVIII w., jak wskazują ówczesne dane statystyczne, istniało na terenie całego Śląska 814 warsztatów garncarskich, w tym 175 wiejskich i 639 miejskich. W obrębie obecnego woj. opolskiego było czynnych przeszło 60 warsztatów garncarskich wiejskich, skupionych najsilniej w powiecie głubczyckim (11). Obok warsztatów miejskich i wiejskich istniało już wtedy kilka większych manufaktur, z których najbardziej znane to manufaktura w Bolesławcu, zaś na Śląsku Opolskim manufaktura w Prószkowie.
Zapraszamy na stałą wystawę historyczną „Opole - gród, miasto, stolica regionu”.
*Bibliografia: Maria Starzewska, Z dziejów ceramiki na Śląsku, Wrocław 1977.
Zachęcamy do przeczytania felietonów:
- Ceramika archeologiczna
- Garncarstwo ludowe
- Opolska ceramika malowana
Weź udział w KONKURSIE FOTOGRAFICZNYM "Fokus na fach", realizowany w ramach projektu edukacyjnego "Historie po fachu – śladami opolskiego rzemiosła tradycyjnego".
* „Rzemieślnicze spotkania muzealne” organizowane są w ramach projektu edukacyjnego „Historie po fachu – śladami opolskiego rzemiosła tradycyjnego”, KLIKNIJ i dowiedz się o inicjatywie więcej
Działania dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego oraz przez Samorząd Województwa Opolskiego.
Zobacz inne aktualności
Sobotnie pogotowie twórcze - zajęcia dla dzieci: "Europa od kuchni"
Zapraszamy serdecznie na kolejne spotkanie z cyklu "Sobotnie pogotowie twórcze", pod hasłem "Europa od kuchni". Przygotujcie się na pełną odkryć podróż przez kulinarną i artystyczną mapę Europy.
Wszystkie drogi prowadzą do... muzeum - warsztaty twórcze dla Seniorów
Szanowni Seniorzy, z ogromną przyjemnością zapraszamy Was na niezwykłe spotkanie w ramach cyklu "Wszystkie drogi prowadzą do... muzeum", które odbędzie się 23 maja (a nie w pierwszy czwartek miesiąca). Tym razem przygotowaliśmy dla Was warsztaty twórcze pt. "Włóczkowa harmonia", które zapewnią nam inspirującą atmosferę, sprzyjającą kreatywnemu eksperymentowaniu.
II Piastowski Turniej Terenowy
W myśl przysłowia „Cudze chwalicie, swego nie znacie” zapraszamy nauczycieli i uczniów szkół podstawowych do udziału w II Piastowskim Turnieju Terenowym o Puchar Marszałka Województwa Opolskiego. Udział w turnieju to doskonała okazja, aby lepiej poznać Opole, miasto o przeszło 800-letniej historii.
16. Noc muzeów
Już 18 maja odbędzie się kolejna edycja Nocy Muzeów, zapraszamy serdecznie od godziny 18:00 do zwiedzania naszych obiektów. Szczegółowy program...
"Gęsiego do muzeum" - zajęcia dla dzieci. Oferta dla osób indywidualnych
Zapraszamy dzieci i ich rodziców, opiekunów do przygody w świecie kultury wiejskiej! W związku z nadchodzącymi egzaminami ósmoklasistów i przerwą szkolną dla klas młodszych planowaną od 13 maja, Muzeum zachęca do skorzystania z naszej oferty edukacyjnej: "Gęsiego do Muzeum" która zapewni ciekawe spędzenie czasu, ale także pozwoli lepiej poznać życie wiejskie na Śląsku Opolskim.