Opolska ceramika malowana - "Historie po fachu - śladami opolskiego rzemiosła tradycyjnego" - projekt edukacyjny

OPOLSKA CERAMIKA MALOWANA

Początki powstania tej formy zdobienia ceramiki wiążą się z chęcią utrwalenia na dłużej pięknych wzorów nanoszonych na wielkanocne „krosonki”. Nietrwałe skorupki zastąpiono porcelaną, o pierwotnej formie ceramicznego jajka-solniczki. Gdy zaprzestano ich produkcji funkcję „nośnika” wzoru przejęły inne wytwory użytkowe: filiżanki, talerze, wazony. Trzeba było kompozycję z jajka dostosowywać do nowego, mocno odmiennego kształtu. Pierwsze próby, rozpoczęte w połowie lat 60. XX wieku nie przyniosły spodziewanego rezultatu. Przeniesienie, rytego ostrym patykiem na ciemnej farbie wzoru, nie przyjęło się. Natryskana na naczynie farba rozmazywała się, produkcja była zbyt pracochłonna. Próbowano też łączyć tradycyjne wydrapywanie z malowaniem. Wymagało to jednak dwukrotnego wypalania. Po prawie pięciu latach postanowiono zatąpić jednobarwny wzór - kolorowym. Na białym czerepie naczynia powstawały najpierw jedno-, potem wielobarwne kompozycje o różnym układzie i formie. Od początku zajmowały się tym twórczynie ludowe, skupione przy Opolskiej Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego (CPLiA), głównie z powiatów położonych na wsch. i pd. od Opola, z Gogolina, Dębia, Dańca, Osowca, Kolanowic. Jedną z pierwszych była mieszkająca z podopolskich Grudzicach Stefania Topola z domu Warwas. Początkowo zajmowało się tym 6-7 chałupniczek, w okresie „porcelanowego boomu” blisko 70.

Ponad 40 lat malowana ceramika opolska była wiodącym wytworem regionalnym. Po sprywatyzowaniu „cepelii”, a potem po upadku oddziału opolskiego, dzisiaj jest to działalność prowadzona wyłącznie przez osoby prywatne.  
                                                                                           
Na wystawie „Ceramika górnośląska” prezentujemy w jednej z gablot prace pochodzące z lat 1967- 2005. Należą do zbiorów Działu Etnograficznego Muzeum Śląska Opolskiego. Malowały je opolskie twórczynie ludowe: M. Kobyłka, A. Czurlok, W. Mientus, M. Rudzik, Ł. Mazur, A. Zodko, R. Honcia, U. Simon, R. Lisowska, K. Kozubek, J. Długosz, U. Urbanek, St. Topola, G. Kleman, K. Salamon, M. Mika, M. Leja, G. Hurek, E. Grzesiak, A. Mazur, M. Mateja, A. Wypchło, A. Trąbczyńska, E. Cichoń, J. Dyląg, J. Resiak, T. Orlik.

Zachęcamy do przeczytania kolejnych felietonów:
- Ceramika archeologiczna
- Garncarstwo ludowe
- Garncarstwo rzemiosłem

Weź udział w KONKURSIE FOTOGRAFICZNYM "Fokus na fach", realizowany w ramach projektu edukacyjnego "Historie po fachu – śladami opolskiego rzemiosła tradycyjnego".

* „Rzemieślnicze spotkania muzealne” organizowane są w ramach projektu edukacyjnego „Historie po fachu – śladami opolskiego rzemiosła tradycyjnego”, KLIKNIJ i dowiedz się o inicjatywie więcej

Działania dofinansowano ze środków  Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego oraz przez Samorząd Województwa Opolskiego.