100 lat temu - plebiscyt na Górnym Śląsku

Zapraszamy do obejrzenia relacji z otwarcia wystawy, przygotowanej przez Nową Trybunę Opolską, a dostępną na stronie:

www.nto.pl/wernisaz-wystawy-100-lat-temu(...)

Ekspozycja nosząca tytuł „100 lat temu – plebiscyt na Górnym Śląsku” opiera się niemal wyłącznie na zbiorach własnych muzeum. Materiały plebiscytowe tworzą w wśród nich bogatą kolekcję. Składają się na nią polskie i niemieckie: fotografie, dokumenty, mapy, prasa śląska, wydawnictwa książkowe i broszury, plakaty, afisze, ulotki i inne drobne pamiątki propagandowe (m. in.  odznaki i medale).

Na wystawie znalazły się liczne obiekty związane z pobytem na Śląsku Komisji Międzysojuszniczej Rządzącej i Plebiscytowej oraz międzynarodowych wojsk francusko-włosko-angielskich. Na archiwalnych fotografiach uwieczniono m. in. stacjonujących w Opolu i okolicach żołnierzy alianckich, zachowała się ich korespondencja na kartach pocztowych (w języku francuskim), prezentujemy również przykłady używanej przez nich broni. Wśród prezentowanych na wystawie dokumentów jest wiele wydanych przez Komisję Międzysojuszniczą. Na zamkniętym granicami obszarze plebiscytowym wydawała ona przepustki graniczne, a następnie w latach 1920-1922 wystawiała paszporty, swoje decyzje ogłaszała w prezentowanym również na wystawie „Journal Officiel de Haute-Silesie” – „Gazecie Urzędowej Górnego Śląska”.

Wśród eksponatów związanych z głosowaniem zwraca uwagę oryginalna urna wyborcza z dwujęzycznymi napisami: „Opole – Oppeln” oraz „Powiat opolski – Kreis Oppeln Stadt”, która przywieziona została z Francji w 1991 roku. Zachowała się również rękopiśmienna lista głosujących w Centawie w powiecie strzeleckim.  Wśród materiałów propagandowych wyróżniają się  m. in. polskie plakaty. Niektóre materiały plebiscytowe nie były jeszcze prezentowane w przeszłości na wystawach muzealnych.

Wystawa „100 lat temu – plebiscyt na Górnym Śląsku” jest okazją do przypomnienia niezwykle ważkiego epizodu w dziejach samego Opola. Wśród fotografii uwieczniających miasto około 1920 roku znalazły się m. in. przedstawienia nieistniejącego gmachu starej rejencji przy ówczesnej Krakauerstrasse (obecnie pl. Wolności) – głównej siedziby Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej. Interesujące fotografie przedstawiają również Opole w dniu głosowania. Plebiscyt stanowił najważniejsze wydarzenie polityczne w mieście w 1921 roku.

Filmowe oprowadzanie kuratorskie, prowadzone przez p. Witolda Garbala:

Informator o wystawie (pdf):