„115 lat temu w Opolu”

Niewielkie Opole zostało stolicą rejencji opolskiej w 1816 roku. Pod koniec  XIX wieku obszar miasta znacznie się powiększył; w 1891 roku włączono gminę Wilhelmstahl (obecnie wyspa Pasieka), a w 1899 roku wieś Sacrau (obecnie Zakrzów). W 1899 roku Opole uzyskało status powiatu miejskiego. Powierzchnia miasta wzrosła z 8,68 km2 do 17,76 km2.

Przełom wieków był dla miasta okresem spokoju. Zamożne Opole określano mianem "miasta urzędników" ("Beamtenstadt"). Stanowiło siedzibę władz rejencji opolskiej, a także starostwa powiatowego, sądu i garnizonu.

Innym czynnikiem decydującym o ówczesnym rozkwicie Opola był intensywny rozwój przemysłu cementowego. W 1900 roku funkcjonowały w mieście aż cztery cementownie: Grundmanna, która działała od 1857 roku w rejonach dzisiejszej ulicy Struga, Pringsheima (od 1872) w miejscu dzisiejszych Zakładów Produkcyjnych Nutricia przy ul. Marka z Jemielnicy 1, Giesela (od 1884) w rejonie kolejowego dworca towarowego, a także usytuowana w Zakrzowie poprzedniczka cementowni "Odra".

W ostatnich latach XIX wieku wzniesiono w Opolu kilka bardzo charakterystycznych obiektów. 27 września 1891 roku odsłonięto pomnik cesarza Wilhelma I (autor: Max Wiese). Plac przy pomniku - Regierungsplatz czyli plac Rejencyjny (obecnie pl. Wolności) stał się odtąd  miejscem najważniejszych uroczystości patriotycznych. W okolicach Zamku Piastowskiego powstał monumentalny budynek nowej synagogi (1897). Świątynia wzniesiona w stylu mauretańskim znajdowała się przy Hafenstrasse (ul. Piastowska).

4 listopada 1900 roku otwarto Muzeum Miejskie w Opolu. Pierwszą siedzibą instytucji był budynek Wyższej Szkoły dla Dziewcząt przy Malapanerstrasse 6 (ul. Ozimska). Muzeum kilkakrotnie zmieniało swoją lokalizację. Od 1907 roku funkcjonowało w trzech salach dawnego  klasztoru franciszkańskiego (dziś nieistniejących) przy Schlo?strasse (ul. Zamkowa). W 1920 roku muzeum utraciło największą salę, którą przeznaczono na posterunek Policji Plebiscytowej. Przez kilka lat było zamknięte dla zwiedzających. Od 1926 roku muzeum wynajmowało oficynę po dawnej fabryce cygar przy Gartenstrasse 12 (dzisiaj ul. Sienkiewicza). Dopiero w 1932 roku trafiło do swojej obecnej siedziby przy Tuchmarkt 7 (Mały Rynek), gdzie zajęło piętro zabytkowego budynku dawnego kolegium jezuickiego.

Städtisches Museum Oppeln funkcjonowało do stycznia 1945 roku. Po zakończeniu działań wojennych reaktywowało działalność jako polskie Muzeum Miejskie w Opolu. Otwarcie placówki nastąpiło 1 września 1946 roku.  Tym razem zajęła ona zarówno piętro jak i parter budynku dawnej siedziby. Jako Muzeum Śląska Opolskiego funkcjonuje od 1950 roku. W 1987 roku pomieszczenia biurowe muzeum ulokowano w kamienicy przy ul. św. Wojciecha 13. W 2008 r. po remoncie generalnym połączonym z rozbudową obiektu oddano do  użytku nowy pawilon wystawowy. Muzeum otrzymało także kamienicę przy ul. św. Wojciecha 9, w której urządzono ekspozycje XIX i XX-wiecznych wnętrz mieszczańskich.

opr. Witold Garbal