Zabytek miesiąca - grafika "Pracownia"
1 lipca
2024
Zabytek miesiąca
Zabytkiem lipca jest niewielkich rozmiarów grafika autorstwa Zdzisława Chudego zatytułowana "Pracownia", prezentowana aktualnie w gmachu głównym na wystawie czasowej "Wystawa 1. 70 lat Okręgu Opolskiego Związku Polskich Artystów Plastyków."
Zdzisław Chudy, Pracownia, 1962, papier, drzeworyt, 25 x 20 cm
Zabytek miesiąca ze zbiorów Działu Sztuki
Praca Zdzisława Chudego została zakupiona do zbiorów Działu Sztuki od artysty w 1992 roku. Wykonana została techniką drzeworytu. To jedna z najstarszych technik graficznych znana już w starożytności. W Europie zyskała popularność między innymi za sprawą twórczości Albrechta Dürera, którego prace drzeworytnicze zyskały rangę samodzielnego dzieła sztuki. Drzeworyt należy do druku wypukłego, w której matrycą jest wygładzona deska. Po przeniesieniu na nią kompozycji za pomocą odpowiednich narzędzi, rylców, dłutek lub nożyków, wybiera się elementy mające pozostać nieodbite. Po nałożeniu przy pomocy wałka na wypukłe partie farby odbija się ją na arkuszu papieru poprzez pocieranie kostką lub też w prasie ręcznej. W przypadku naszego zabytku mamy do czynienia z drzeworytem barwnym. To dużo trudniejsza odmiana, wymagająca większego nakładu pracy, gdyż każdy kolor odbija się oddzielnie. Najczęściej też dla każdego koloru wykonuje się osobną matrycę.
Zdzisław Chudy w swojej kompozycji wykorzystuje kolor czerwony, szary i czarny, czasami nakładając dwa kolory na siebie, dzięki czemu kompozycja staje się bogatsza i nabiera większej dekoracyjności. Praca przedstawia wnętrze pracowni malarskiej z ustawionymi pod różnym kątem sztalugami. Przed jedną z nich po prawej stronie siedzi ukazana z profilu postać. Temat ten jest dla artysty jedynie pretekstem do pokazania możliwości, jakie daje drzeworyt. Operując kontrastami koloru oraz kontrastami linii pionowych, poziomych i diagonalnych tworzy kompozycję opartą na rytmie pionów. Drzeworyt powstał w początkowym okresie twórczości Zdzisława Chudego, w 1962 roku, ważnym w życiu artysty. To czas, kiedy obronił dyplom na wydziale grafiki Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Witolda Chomicza, zajmującego się opracowywaniem graficznym książek, i Ludwika Gardowskiego, prowadzącego pracownię drzeworytu. Właśnie te dwie dziedziny dyplomowe – drzeworyt i opracowanie graficzne książek będą bliskie Chudemu w dalszej jego działalności artystycznej. Nie wiemy, czy grafika została odbita jeszcze w Krakowie podczas studiów, ale niewątpliwie inspiracją do jej powstania mogła być pracownia krakowskiej uczelni, w której artysta niejeden raz sam przebywał.
W umieszczonym pod kompozycją podpisie oprócz sygnatury, tytułu i daty artysta dodał także adnotację dotyczącą ilości odbitek. W technikach graficznych jedna matryca pozwala na odbicie większej ilości egzemplarzy. Widniejące na naszej odbitce oznaczenie 5 - 5 wskazuje, że nasza odbitka jest piątym egzemplarzem z serii pięciu odbitek.
Zdzisław Chudy
Zdzisław Chudy (1938 – 2002) – wybitny opolski grafik i rysownik, charyzmatyczny nauczyciel przedmiotów artystycznych w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Opolu. Oprócz grafiki użytkowej oraz warsztatowej i rysunku uprawiał także malarstwo. Znany jest przede wszystkim z rysunków tuszem wykonywanych lekką, precyzyjną kreską.