Przejdź do menu Przejdź do treści Przejdź do stopki
BIP
Kontakt

Zabytek lutego - urna plebiscytowa

1 lutego 2021 Zabytek miesiąca
Zbliża się setna rocznica plebiscytu na Górnym Śląsku. Z tej okazji Muzeum Śląska Opolskiego przygotowuje wystawę czasową 100 lat temu – plebiscyt na Górnym Śląsku zaplanowaną na marzec 2021. Jednym z najcenniejszych zabytków w zbiorach MŚO związanych z plebiscytem jest – przekazana w 1991 roku przez Społeczne Towarzystwo Astronomiczne w Tuluzie – urna plebiscytowa (nr inw. MŚO-H-5104). Niewielka, o wymiarach 34 x 35 cm skrzynka, wykonana z drewna, opatrzona została napisami: „Opole”, „Oppeln”, „Powiat Opolski”, „Kreis Oppeln”.

Art. 88 traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 roku określił zasady plebiscytu, który miał definitywnie rozstrzygnąć kwestię przynależności państwowej Górnego Śląska do Polski lub Niemiec. Z całego obszaru rejencji opolskiej obejmującego 13 200 km2, a zamieszkanego (według urzędowego spisu z 1910 roku) przez 2 207 981 osób, obszar plebiscytowy objął 83% tj. 11 008 km2 z 2 112 700 mieszkańcami. Wyłączono z niego powiaty: nyski, grodkowski, niemodliński, większą część prudnickiego oraz skrawek głubczyckiego (włączono natomiast niewielką część powiatu namysłowskiego położonego w rejencji wrocławskiej). Do przeprowadzenia plebiscytu powołano Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową. Sprawowała ona władzę na Górnym Śląsku w okresie od 11. lutego 1920 do 10. lipca 1922 roku. Jej główną siedzibą było Opole (gmach rejencji przy ówczesnej Krakauerstrasse).

W plebiscycie 21 marca 1921 roku wzięło udział 97,5% uprawnionych do głosowania (z ogólnej liczby 1 221 274 osób). Za przyłączeniem do Polski wypowiedziało się 479 365 osób (40,3 %), za przyłączeniem do Niemiec 707 393 osoby (59,4%). Głosy polskie przeważyły w 674 gminach (44,7%), głosy niemieckie zaś w 834 gminach (55,3%). Polacy uzyskali przewagę w powiatach: bytomskim, katowickim, lublinieckim, pszczyńskim, rybnickim, strzeleckim, tarnogórskim, toszecko–gliwicki i zabrskim, Niemcy natomiast w powiatach: głubczyckim, kluczborskim, kozielskim, oleskim, opolskim, raciborskim, a także w przyłączonych tylko częściowo do obszaru plebiscytowego powiatach namysłowskim i prudnickim. Niemcy odnieśli także spektakularny sukces we wszystkich gminach miejskich.

Zdjęcie urny plebiscytowej
Zdjęcie urny plebiscytowej
Zdjęcie urny plebiscytowej

Zobacz inne aktualności

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich - zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.