Parawan (wł. paravento)
Wiedeń, F. W. Papke, koniec XIX w.
156 x 114 cm
Pierwsze parawany pojawiły się w Europie ok. XVI wieku, zyskując największą popularność w XVIII i XIX wieku na fali zainteresowania szeroką pojętą kulturą orientu. Ich wygląd, początkowo utrzymywany w stylistyce dalekowschodniej, z czasem dostosowywany był do potrzeb użytkowników i aktualnie panującej na gruncie europejskim mody. Produkowano je w różnych rozmiarach. Większe, wieloskrzydłowe parawany odgradzały część pomieszczenia, chroniły prywatność, a także były wykorzystywane jako osłona przed słońcem i przeciągami. Mniejsze, tzw. écran de cheminée ustawiano przed kominkiem, by ograniczać nadmierne nagrzewanie pomieszczenia i zmniejszać ryzyko pożaru.
Prezentowany obiekt to neoklasycystyczny parawan dwuskrzydłowy wsparty na prostych nogach. Zarówno ramy skrzydeł, jak również ich dolne wypełnienia zostały wykonane z drewna. Każdy z paneli podzielony jest poziomo na trzy części. W górnych partiach umieszczono widoki pałacu Schönbrunn, zabezpieczone szybą, natomiast w środkowej części znajdują się dwie miniatury portretów kobiecych, ozdobione wokół kwietną girlandą. Z tyłu dwie górne części wypełniono tkaniną.
Na tylnej ramie skrzydła – w części środkowej – umieszczono tabliczkę znamionową producenta, dlatego wiemy, iż parawan został wykonany w cenionej i wielokrotnie nagradzanej wiedeńskiej firmie F. W. Papkego, słynącej z wyrobów kaletniczych, galanterii skórzanej oraz introligatorstwa artystycznego. Szczególne uznanie firma zyskała dzięki wykonaniu wielu przedmiotów przeznaczonych do osobistego użytku cesarza Franciszka Józefa I oraz wyposażenia komnat arcyksięcia Eugena von Österreich-Teschen. Zakład został założony w 1841 roku przez – pochodzącego z Greifswaldu – Karla Papkego, a następnie rozwijany był przez jego syna F. W. Papkego.
Obiekt został kupiony do zbiorów Muzeum Śląska Opolskiego w 2022 roku w domu aukcyjnym Neumeister w Monachium. Dotychczasowym właścicielem parawanu była rodzina książęca Wirtembergów. Oprócz niego do muzealnej kolekcji trafiło wtedy kilka obrazów, grafik, porcelana, meble, srebra i biżuteria. Dzięki nawiązanej współpracy, spadkobiercy książąt Wirtemberskich zdecydowali o przekazaniu w darze Muzeum Śląska Opolskiego pozostałych obiektów niebędących przedmiotem aukcji, a znajdujących się w ich posiadaniu. Dzięki temu do zbiorów muzealnych trafiła obszerna kolekcja, będąca obecnie przedmiotem opracowania naukowego. Efekty tej pracy zaprezentujemy Państwu na wystawie czasowej pt. „Królewski ogród sztuk – w Pokoju Wirtembergów”, której otwarcie zaplanowano na listopad 2025 roku.
Zobacz inne aktualności
