W Polsce orzeł, który występował początkowo jako godło osobiste niektórych Piastów, z czasem stał się herbem rodowym dynastii. Najstarszą monetą, na której umieszczono prawdopodobnie znak orła, jest denar Bolesława Chrobrego z 1000 roku.
W czasach rozbicia dzielnicowego orzeł występował już powszechnie na pieczęciach książęcych. Na Śląsku pojawił się najwcześniej na pieczęci księcia opolskiego Kazimierza w 1222 roku i funkcjonował jako herb rodowy, aż do śmierci ostatniego Piasta Śląskiego Jerzego IV Wilhelma w 1675 roku.
W okresie scalania ziem polskich – po rozbiciu dzielnicowym – orzeł w koronie był symbolem nie tylko suwerenności, ale także jedności państwa. Przemysł II, po koronacji w 1295 roku, wprowadził na stronę herbową swej pieczęci majestatowej orła z koroną na głowie jako znak państwowy. Od tego momentu znak ten widniał na pieczęciach królewskich jako herb odrodzonego Królestwa Polskiego. Wizerunek przedstawiał białego orła w czerwonej tarczy, z koroną na głowie, która podobnie – jak opaska na piersiach i skrzydłach – była złota.
Od momentu powołania na tron polski Władysława Jagiełły w 1386 roku, herby Polski (Orzeł Biały) i Litwy (Pogoń) łączono najczęściej na czteropolowej tarczy. Renesansowe orły Zygmunta I i Zygmunta Augusta charakteryzowały się promieniście ustawionymi lotkami szeroko rozwiniętych skrzydeł. Na ich piersi pojawił się inicjał imienia króla. Z kolei za panowania królów elekcyjnych zaczęto umieszczać w tym miejscu także herb rodowy panującego monarchy (początkowo przemiennie z inicjałem).
Nowy klasycystyczny wzór orła przyjęto za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego.
W 1807 roku Orzeł Biały pojawił się ponownie w herbie utworzonego właśnie Księstwa Warszawskiego (tym razem obok herbu Saksonii). W okresie Królestwa Kongresowego umieszczano go na piersi wielkiego dwugłowego orła carów rosyjskich. Widniał także na piersi czarnego orła pruskiego w godle Wielkiego Księstwa Poznańskiego.
W powstaniu listopadowym Orzeł Biały ponownie sąsiadował w herbie państwa polskiego z litewską Pogonią, a w czasie powstania styczniowego dodatkowo jeszcze z Archaniołem Michałem - godłem guberni kijowskiej.
Orzeł bez korony, a później także w koronie, był emblematem tworzonych w kraju i za granicą polskich oddziałów wojskowych w czasie I wojny światowej.
W niepodległej Polsce dopiero w 1927 roku ustalono definitywnie obowiązujący wzór godła państwowego. Autorem projektu był architekt Zygmunt Kamiński. Orła tego przyjęto wprawdzie również w okresie Polski Ludowej, pozbawiono go jednak korony.
Obecny herb Rzeczypospolitej Polskiej wprowadzony został ustawą z dnia 9 lutego1990 roku. "Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy" (Dziennik Ustaw RP nr 10 z dnia 22 lutego 1990, poz. 60).
Autorem kolekcji rzeźb Orła Białego jest Henryk Zięba, absolwent Politechniki Poznańskiej i wieloletni pracownik Zachodniej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych. Czas na rozwijanie swoich zamiłowań historyczno-artystycznych znalazł dopiero na emeryturze. Wykonał już sto drewnianych płaskorzeźb z wizerunkami polskich orłów. Jest też autorem albumu "ORŁY POLSKIE. Rzeźby w drewnie 1222-1993″.
Na wystawie "Orły polskie" w Muzeum Śląska Opolskiego zaprezentowano dwie grupy tematyczne: orły państwowe z okresu 1222-1990 oraz orły wojskowe z okresu 1807-1993. Prace te pokazano wcześniej na wystawach krajowych m.in. w: Poznaniu, Kórniku, Gdańsku i Legnicy, dziewięć najnowszych rzeźb Henryka Zięby zobaczymy w Opolu po raz pierwszy.
opracowanie: Witold Garbal, aranżacja plastyczna: Bożena Trabuć
7 listopada 2008
Orzeł - symbol dostojeństwa, władzy i majestatu - wywodzi się z tradycji cesarstwa rzymskiego. W średniowieczu stał się godłem Karola Wielkiego, a potem Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, ale również wielu księstw i królestw Europy Środkowej.