Muzeum gromadzi, zabezpiecza, chroni, opracowuje i udostępnia powierzone dziedzictwo narodowe: dzieła sztuki oraz zabytki kultury materialnej – muzealia archeologiczne, historyczne, etnograficzne i przyrodnicze. Istotnym celem jest tworzenie szerokiej płaszczyzny wymiany myśli naukowej w różnych dyscyplinach wiedzy – zgodnie z profilem posiadanych kolekcji. Swoją misję Muzeum realizuje poprzez prezentację zbiorów w ramach stałych ekspozycji, organizowanie wystaw czasowych, spotkań popularno-naukowych, a także działalność edukacyjną i wydawniczą. Będąc instytucją zaufania publicznego, muzeum jest depozytariuszem pamięci o przeszłości, a jednocześnie żywym centrum kultury – miejscem, które aktywnie uczestniczy w procesie kształtowania świadomości historycznej i postaw społecznych.
Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu w duchu wielokulturowego dialogu i współpracy buduje regionalną, narodową oraz europejską tożsamość Śląska Opolskiego i jego mieszkańców.
Muzeum Śląska Opolskiego jest instytucją kultury województwa opolskiego. Należy do grona najstarszych muzeów śląskich, ma ponad stuletnią historię (powstało w 1900 r.). Muzeum nasze przez wiele lat pełniło rolę muzeum okręgowego, opiekowało się muzeami na terenie województwa opolskiego, jednocześnie tworząc nowe placówki muzealne na jego terenie. Zbiory muzeum mają rangę ponadregionalną (zbiory sztuki) i regionalną.