Przejdź do menu Przejdź do treści Przejdź do stopki

Dział Przyrody

Dział Przyrody w strukturze obecnego muzeum został wyodrębniony w 1957 roku. Historia tworzenia kolekcji przyrodniczej sięga jednak czasów przedwojennych. Eksponaty przyrodnicze, liczone wówczas w dziesiątkach tysięcy egzemplarzy, stanowiły główny trzon dawnej kolekcji muzealnej. Aktualnie zbiory Działu Przyrody, na które składają się kolekcje tematyczne: botaniczna, zoologiczna, paleontologiczna i geologiczna, liczą blisko 12 tys. pozycji inwentarzowych, pod którymi kryje się około 45 tys. okazów. Dział Przyrody znajduje się w Muzeum Czynu Powstańczego w Górze św. Anny.

Żółw błotny Orbis orbicularis
Kolekcję botaniczną, uznawaną za jedną z cenniejszych w kraju, tworzy doskonale metrykowany herbarz, zawierający zbiór roślin naczyniowych z lat: 1855-1940 z terenów spoza dzisiejszej Polski, 1829-1943 z terenów dzisiejszej Polski, 1951-1976 z obszaru Polski, a także zbiór mszaków z lat 1925-1939 i 1946-1948. Ten unikatowy zielnik służy jako cenny materiał do badań taksonomicznych i morfologicznych, z którego chętnie korzystają różne placówki naukowe w kraju. Spośród najbardziej zasłużonych autorów alegatów zielnikowych dokumentujących szatę roślinną Śląska, w tym Opolszczyzny, z czasów przedwojennych należy przede wszystkim wymienić Carla Dziatzko oraz Karla Bialuchę, a z okresu powojennego znamienitego opolskiego botanika i wieloletniego kierownika Działu – Stanisława Michalaka.

Najbardziej zróżnicowaną grupę muzealiów przyrodniczych stanowią zbiory zoologiczne. Wśród nich najbogatszym w okazy jest zbiór entomologiczny, który tworzą m.in.: poniemiecka kolekcja krajowych i egzotycznych owadów (głównie chrząszczy i błonkówek) wybitnego śląskiego entomologa Edwarda Josepha Scholza, kolekcja motyli nocnych zebranych przez Mariana Bielewicza w rezerwacie Ligota Dolna koło Gogolina w latach 1960-1963, część cennego zbioru ważek Leona Sawkiewicza odłowionych na Śląsku w latach 50. i 60. XX wieku, a także liczący już kilka tysięcy okazów zbiór ważek i chrząszczy wodnych Opolszczyzny, pozyskanych współcześnie przez obecnych pracowników Działu. Odrębną grupę muzealiów zoologicznych stanowi kolekcja preparatów dermoplastycznych ptaków i ssaków (łącznie pół tysiąca egzemplarzy), znacząco powiększona w ciągu ostatnich kilku lat (wzrost o 180% od 2007 roku). Większość dawnych eksponatów pochodzi ze starych, dobrze zakonserwowanych zbiorów poniemieckich. Ponadto w zasobach naturaliów zoologicznych Dział posiada inne warte uwagi kolekcje: konchiologiczną, oologiczną i osteologiczną.

W trakcie trwającej już ponad 100 lat działalności kolekcjonerskiej udało się także zgromadzić cenny materiał paleontologiczny w postaci różnych form skamieniałości kopalnej fauny i flory oraz materiał geologiczny w postaci skał i minerałów. Na obie kolekcje składają się głównie zbiory poniemieckie.

Współcześnie, w ramach działalności naukowej, prowadzone są badania terenowe głównie w zakresie ornitologii i entomologii. Realizowane są m.in. takie projekty jak: czynna ochrona błotniaka łąkowego na Śląsku, obrączkowanie ptaków przy współpracy ze Stacją Ornitologiczną Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Gdańsku, a także monitoring występowania ważek na Opolszczyźnie, połączony z pozyskiwaniem okazów oraz tworzeniem dokumentacji fotograficznej.

Od grudnia 2006 roku siedziba Działu Przyrody znajduje się w Muzeum Czynu Powstańczego w Górze św. Anny, w którym to organizowane są czasowe wystawy przyrodnicze oraz realizowana jest bogata oferta edukacyjna w formie: wykładów, lekcji muzealnych, warsztatów terenowych oraz konkursów.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich - zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.