Przejdź do menu Przejdź do treści Przejdź do stopki

Dział Archeologiczny

Od samego początku opolskie Muzeum gromadziło zabytki archeologiczne, które pochodziły z badań wykopaliskowych i przypadkowych odkryć. Opiekunem zbiorów archeologicznych od 1925 roku był nauczyciel Maximilian Strecke. Według sprawozdania z 1927 roku zbiory prehistoryczne liczyły 300 eksponatów, pozyskanych m.in. podczas badań wykopaliskowych przeprowadzonych na ciałopalnych cmentarzyskach kultury łużyckiej w Groszowicach i Nowej Wsi Królewskiej. Wystawa poświęcona pradziejom regionu mieściła się w niewielkiej sali na pierwszym piętrze ówczesnej siedziby Muzeum przy Gartenstrasse 12 (obecnie ul. Sienkiewicza 20). W nowej siedzibie Muzeum przy Małym Rynku 7 w jednej z 10 sal wystawowych również zorganizowano ekspozycję archeologiczną.
Misa typu śląskiego odkryta w osadzie z wczesnego średniowiecza
W 1946 roku w Muzeum znajdowało się 800 zabytków archeologicznych, pochodzących głównie z badań przeprowadzonych do 1945 roku w Opolu i jego okolicy, w tym niewielka część zabytków odkrytych podczas robót ziemnych związanych z budową nowej siedziby rejencji na opolskim Ostrówku. Katalog eksponatów prehistorycznych z 1949 roku liczył 851 pozycji inwentarzowych, przy czym oprócz zabytków wpisano do niego również kopie zabytków, gipsowe modele zakupione jeszcze przed 1945 rokiem oraz obrazy o tematyce archeologicznej – zapewne elementy aranżacji przedwojennej ekspozycji. Do 1954 roku zbiorami archeologicznymi opiekował się Józef Obuchowski – ówczesny kierownik Muzeum. W 1955 roku zbiory Działu Archeologicznego znacznie się powiększyły – głównie o część zasobów przedwojennego Górnośląskiego Urzędu Ochrony Zabytków Prehistorycznych w Raciborzu (O/S Denkmalpflege für Bodenaltertümer in Ratibor). Oprócz zabytków, które pod koniec II wojny światowej zostały wywiezione z Raciborza i ukryte na terenie Czechosłowacji, do Działu przekazano 3683 szklane klisze stanowiące głównie fotograficzną dokumentację badań wykopaliskowych, a także księgę inwentarzową z lat 1928–1930. Wśród pozyskanych wówczas muzealiów należy wymienić duży zespół zabytków z ratowniczych badań wykopaliskowych przeprowadzonych w latach 20. i 30. ubiegłego wieku na osadach z okresu rzymskiego w Krapkowicach (pow. krapkowicki) i Turawie (pow. opolski), cmentarzyskach ciałopalnych w Szczedrzyku, Tarnowie Opolskim (pow. opolski) i Krapkowicach oraz wczesnośredniowiecznych cmentarzyskach szkieletowych w Opolu – Nowej Wsi Królewskiej i Opolu-Krzanowicach. Ważne miejsce zajmuje liczący 500 pozycji zespół średniowiecznych zabytków z badań przeprowadzonych w latach 1928–1933 na terenie opolskiego Ostrówka. W 1974 roku do Działu przekazano część przedwojennego archiwum Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu – dokumentację aktową miejscowości leżących w obrębie przedwojennych powiatów: głubczyckiego, grodkowskiego, kozielskiego, niemodlińskiego, nyskiego, prudnickiego, oleskiego, opolskiego i strzeleckiego. Dokumentacja ta zawiera m.in. doniesienia o odkryciach archeologicznych, sprawozdania z badań, relacje z inspekcji terenowych oraz mapki miejscowości w skali 1 : 25 000. W latach 2012–2014 całość została zdigitalizowana.

Pracownicy Działu Archeologicznego od samego początku prowadzili własne badania wykopaliskowe na terenie prawie całego województwa opolskiego. Ponadto od 1961 roku do zbiorów Działu są przekazywane przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków materiały pozyskiwane w wyniku prac archeologicznych prowadzonych na terenie obecnych powiatów: głubczyckiego, kędzierzyńsko-kozielskiego, krapkowickiego, opolskiego i strzeleckiego przez wszystkie do tego uprawnione instytucje czy osoby.

Obecnie w zbiorach Działu znajduje się kilkadziesiąt tysięcy zespołów zabytków ze wszystkich okresów chronologicznych. Wśród zabytków zgromadzonych od lat 50. ubiegłego wieku należy wymienić zespoły pochodzące z osad neolitycznych w Polskiej Cerekwi (pow. kędzierzyńsko-kozielski), Rakowie, Wojnowicach, Kietrzu (pow. głubczycki) i Pietrowicach Wielkich (pow. raciborski), wczesnobrązowej osady obronnej w Nowej Cerekwi (pow. głubczycki), cmentarzysk kultury łużyckiej w Opolu-Groszowicach, Opolu – Nowej Wsi Królewskiej, Dobrzeniu Małym, Dobrzeniu Wielkim, Starych Siołkowicach (pow. opolski), osad kultury pomorskiej w Ligocie Dolnej, Nowym Dworze – Kowalowicach (pow. namysłowski), celtyckich osad w Nowej Cerekwi i Sułkowie (pow. głubczycki), osad i cmentarzysk z okresu rzymskiego w Dobrzeniu Małym (pow. opolski), Bielicach (pow. nyski) oraz z wczesnośredniowiecznych cmentarzysk kurhanowych w Izbicku (pow. strzelecki) i Rozumicach (pow. głubczycki).

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich - zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.