„Dolomity - góry poprzez chmury” fotografie Janusza Wojcieszaka i Arkadiusza Pałasińskiego

W czasach kiedy Dolomity nie miały jeszcze swojej obecnej nazwy, ludzie, ze względu na ich jasny odcień, określali je jako "blade góry". Góry powstały ze skamieniałych glonów i raf koralowych. Przez 250 milionów lat wyrastały w ciepłym Morzu Tetydy, a kiedy morze cofnęło się, pojawiły się góry – białe, majestatyczne i dziwne - "blade góry" – niepodobne do żadnych innych w okolicy. W 1788 roku badacze odkryli, że góry składają się z bogatego w magnez wapienia. Ich obecna nazwa DOLOMITY pochodzi od nazwiska geologa Deodata de Dolomieu.

Dolomity z racji swojego pochodzenia obfitują w skamieniałości. Wędrowcy i badacze stworzyli album geologiczny regionu: ślimaki, ślady dinozaurów, unikatowe "wyryte" w skałach ślady przodków węży i jaszczurek przybliżają genezę tych gór.

Charakterystyczne dla Dolomitów są nagłe zmiany pomiędzy łagodnymi halami a wyrastającymi na nich stromymi zboczami z wapienia i dolomitu. Różnorodność kształtów jest zniewalająca. Wyodrębnione grupy skalne przedzielone są głębokimi dolinami i wysokimi, lecz dostępnymi przełęczami. O charakterze tych gór stanowią nie tylko duże wysokości bezwzględne wierzchołków czy też lodowcowy charakter, ale też niepowtarzalne, pionowe urwiska baszt, turni i ścian. Budowa geologiczna sprawia, że występuje tu niezwykłe bogactwo form ukształtowania terenu. I tak pasmo Sella jest ogromną rafą koralową, Tre Cime/Drei Zinnen powstały w trakcie erozji jednego masywu skalnego, a Latemar przepełniony jest kraterami wulkanicznymi. Około stu pomników przyrody - roślin i fenomenów geomorfologicznych jak piramidy, jaskinie, jeziora górskie pozostaje tutaj pod ochroną. W roku 2009 Dolomity zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Przyrody UNESCO. Wiąże się to z nałożeniem obowiązku kompleksowej ochrony. Równocześnie tytuł ten jest wyróżnieniem dla dotychczasowych praktyk ochrony przyrody jakie kultywował region Południowy Tyrol. Pozostałe obszary zarówno krajobrazu naturalnego jak i przekształconego przez człowieka są chronione w siedmiu parkach krajobrazowych; cztery z nich znajdują się w Dolomitach. Spokojny wypoczynek i odpowiedzialne obchodzenie się z naturą należą do celów projektu parków krajobrazowych. Przekazują one obrazowo podstawową wiedzę o geologii, historii i przestrzeni życiowej regionu Dolomitów.

Wystawa ma na celu rozbudzanie i rozwijanie wrażliwości na piękno przyrody, uświadamianie potrzeby ochrony natury dla nas samych i przyszłych pokoleń. Żyjemy na niezwykłej planecie. Istniejące na niej arcydzieła przyrody to wynik działania istniejących sił fizycznych, jak i zadziwiającej obfitości żywych organizmów pozostających ze sobą w rozmaitych relacjach.

Wystawa promuje ponadto fotografię jako dziedzinę sztuki, ma także służyć rozbudzaniu i rozwijaniu aktywności twórczej wszystkich zainteresowanych fotografowaniem. Autorzy wystawy mają świadomość, że w czasach, kiedy obraz fotograficzny stał się jednym z podstawowych "języków" cywilizacji, rola artysty fotografa staje się niezaprzeczalna w pokazywaniu społeczeństwu nowych sposobów widzenia, odbiegających od powszechnego wykonywania zdjęć za pomocą funkcji automatycznych współczesnych aparatów fotograficznych.

oprac. J.Wojcieszak, A.Pałasiński