Przejdź do menu Przejdź do treści Przejdź do stopki

Barbara Jonscher. Malarstwo

27 maja 2011
Wystawa malarstwa Barbary Jonscher jest dziewiątą wystawą z cyklu "Laureaci nagrody im. Jana Cybisa" w Galerii Muzeum Śląska Opolskiego. Po raz pierwszy jednak prezentowana jest twórczość kobiety-artystki. Poprzednio w tymże cyklu przedstawialiśmy prace Krzysztofa Buckiego (2001), Leona Tarasewicza (2003), Tadeusza Dominika (2004), Stefana Gierowskiego (2005), Jana Dobkowskiego (2006), Rajmunda Ziemskiego (2007), Jerzego Panka (2008) i Jacka Sempolińskiego (2009). Wszystkie wystawy czasowe prezentowane są w sąsiedztwie stałej ekspozycji malarstwa Jana Cybisa, Muzeum Śląska Opolskiego jest bowiem posiadaczem największej w Polsce muzealnej kolekcji prac tego artysty.

Barbara Jonscher (ur. 1926 w Bydgoszczy, zm. 1986 w Warszawie) jest laureatką nagrody im. Cybisa z 1981 roku. Studiowała w sopockiej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, a następnie w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, która ukończyła w 1954 roku. Należała do tzw. "pokolenia Arsenału" – malarzy, którzy rozpoczynali drogę twórczą na Ogólnopolskiej Wystawie Młodych w Arsenale w 1955, szczególnej manifestacji młodych artystów skierowanej przeciw doktrynie socrealistycznej, ale także przeciw prymatowi koloryzmu. Oprócz malarstwa, zajmowała się pracą popularyzatorska i pedagogiczną. W stanie wojennym działała w kręgu kultury niezależnej.

Prace artystki, dość rozproszone, znajdują się w kolekcjach publicznych (m.in. w Muzeach Narodowych w Warszawie, Wrocławiu, Szczecinie i Gdańsku, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy, Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu, Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu) oraz prywatnych w kraju i za granicą. Największy zwarty zbiór (13 obrazów na płótnie i 21 prac na papierze) pozostaje w posiadaniu Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim. Swoje obrazy pozostałe w pracowni Barbara Jonscher zapisała w testamencie niewidomym dzieciom z zakładu w Laskach, prowadzonego przez Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża. Środki z ich sprzedaży przeznaczane są, zgodnie z wolą malarki, na utrzymanie ośrodka.

Na wystawie pokazujemy 24 obrazy na płótnie, 7 prac na papierze oraz film animowany Tren na śmierć konia (1968) z rysunkami Barbary Jonscher i muzyką Andrzeja Kurylewicza. Eksponaty pochodzą ze zbiorów Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta, Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Galerii Giza, zbiorów prywatnych Wandy Warskiej i Gabrieli Kurylewicz oraz zbiorów własnych Muzeum Śląska Opolskiego. Film udostępniła Filmoteka Narodowa.

Ze wstępu do katalogu wystawy:

„Sądzę, że szczytowym osiągnięciem Barbary Jonscher są (…) późne pejzaże. Dowcip, widoczny w rysunkach zwierząt czy ludzkich postaci, uległ tu wprawdzie wyciszeniu, ale pogłębiona inteligencja zamanifestowała się wizjami przestrzeni, które Wiesław Juszczak nazwał pejzażami kosmicznego typu. Pamiętam pewną dyskusję z roku 1980, na wystawie Barbary Jonscher. Już wówczas ktoś z obecnych przypisał autorce intencję tworzenia"?pejzaży kosmicznych", na co ona zareagowała zdziwieniem. Odżegnała się od zainteresowań naukowych. Astronomia była dla niej zawsze "za trudna". Jej pejzaże powstają pod wpływem konkretnych widoków – ziemi, wody, chmur na niebie – choć nie maluje ich bezpośrednio przed naturą, lecz w pracowni. Ta publiczna wypowiedź autorki wcale nie wpłynęła na ustanie opinii o "kosmiczności" jej wizji pejzażowej. I słusznie. Odczucie wszechobecności przestrzeni kosmicznej wcale nie musi się łączyć z zainteresowaniem astronomią (tym bardziej, że podstawowe wiadomości z tej dziedziny każdy wykształcony człowiek współczesny nosi w nieuświadamianej na co dzień sferze pojęć ogólnych). (…) Barbara Jonscher odkrywała wszechobecność przestrzeni kosmicznej nad brzegami Wisły pod Kazimierzem albo na skraju Puszczy Białowieskiej.”

Jacek Antoni Zielińsk

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich - zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.