Artur Nacht-Samborski – malarstwo

Artur Nacht-Samborski (wł. A. Nacht) urodził się w 1898 roku w Krakowie w żydowskiej rodzinie kupieckiej. Studia malarskie rozpoczął w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych już w 1917 roku, ale przerwał je w 1920 roku, wyjeżdżając do Berlina. Jesienią 1923 powrócił do krakowskiej akademii. W 1924 roku – obok Jana Cybisa, Hanny Rudzkiej, Józefa Czapskiego, Zygmunta Waliszewskiego – był w grupie studentów, nazwanych później "kapistami", którzy wyjechali do Paryża, aby tak kontynuować naukę. Do kraju wrócił tuż przed wojną. Pierwsze jej lata spędził we Lwowie, pod okupacją radziecką. Od 1942 roku ukrywał się pod fałszywym nazwiskiem Stefan Samborski, które po wojnie urzędowo dołączył do dotychczas używanego. W latach 1946-49 był profesorem malarstwa w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku z siedzibą w Sopocie, a w latach 1949-68 (z przerwą 1950-52) - w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Zmarł w Warszawie w 1974 roku.

Wystawa przygotowana została ze zbiorów własnych Muzeum Narodowego w Poznaniu oraz złożonego w tym Muzeum przez rodzinę artysty w 1993 r. depozytu jego prac. Wyboru obrazów dokonała i katalog tekstem opatrzyła Maria Gołąb, autorka wielu monograficznych wystaw prezentujących twórczość tego malarza. Muzeum Narodowe w Poznaniu posiada największy w Polsce zbiór prac Artura Nachta-Samborskiego. Obok własnej kolekcji dysponuje ono otrzymanym w 1993 roku od siostry artysty olbrzymim depozytem liczącym ok. 900 prac i prezentującym całą drogę twórczą malarza. Życzliwej pomocy w organizacji wystawy udzieliła także Fundacja Sztuki Współczesnej ARTeK im. Artura Nachta-Samborskiego założona przez rodzinę artysty. Na wystawie prezentujemy 34 prace malarza z różnych okresów jego twórczości, ideę wyboru tak określa autorka wystawy:

>>"Ten od fikusów" - zdanie charakteryzujące twórczość Nachta w czasach, gdy to on decydował o pokazaniu dzieła, także później zachowało swą opisową trafność, gdy kolejne pośmiertne wystawy ujawniały coraz rozleglejsze obszary jego malarstwa. Najbardziej rozpoznawalny motyw artysty, trwający nieprzerwanie od "Czarnego kwiatu" z 1926 roku do śmierci, dopiero w ostatnich latach zrównoważony został rozległym cyklem portretów. Między tymi dwoma wielkimi tematami jest w tej twórczości także cykl kobiecych aktów i portretów kobiet we wnętrzach a także, o wiele już rzadsze, pejzaże i martwe natury. Każdy z wymienionych wątków, w stosownych proporcjach, jest na wystawie reprezentowany.<<

Maria Gołąb, MN w Poznaniu
(fragm. tekstu wprowadzającego z katalogu wystawy)