Przejdź do menu Przejdź do treści Przejdź do stopki

Dni po dniu… Japońska powojenna fotografia ze zbiorów Zenona Harasyma

6 sierpnia 2015
Wystawa " Dni pod dniu...." eksponowana będzie w 70. rocznicę ataku nuklearnego na Hiroszimę i Nagasaki, ale jej celem nie jest przypominanie skutków tego tragicznego wydarzenia. Zrzucenie bomby atomowej było niewątpliwie traumatycznym przeżyciem dla japońskiego społeczeństwa. Dodatkowo pod wpływem amerykańskiej okupacji oraz nowej konstytucji z 1947 roku Japonia zmuszona została do budowy państwa demokratycznego i pacyfistycznego. Pomimo trudnej sytuacji gospodarczej kraju, kryzysu, biedy i wyjątkowych braków w zaopatrzeniu, społeczeństwo japońskie starało się przełamać wojenną traumę, wracając do swych codziennych zajęć i tradycji.

Japońska powojenna fotografia w tej trudnej sytuacji odwoływała się do szeroko pojętego realizmu  i tradycji. Przykładem może być wystawa przygotowana przez The Japan Fundation pt. ?Metamorphosis of Japan. After the War?, która była eksponowana od 2012 roku  w wielu europejskich krajach, w tym w Polsce. Na wystawie prezentowane będą 123 czarno-białe fotografie podzielone na trzy części: ?Po wojnie”, ?Między tradycją a nowoczesnością” i ?Ku nowej Japonii”, wykonane w dwóch pierwszych dekadach po wojnie.  Jej autorami było 11 fotografów starszego i młodszego  pokolenia:  Yasuhiro Ishimoto, Kikuji Kawada, Ihee Kimura, Takeyoshi Tanuma, Shomei Tomatsu, Ken Domon, Shigeichi Nagano, Ikko Narahara, Hiroshi Hamaya, Tadahiko Hayashi, Eikoh Hosoe. Te dwie dekady były okresem, w którym głęboka i szybka transformacja polityczna, gospodarcza i społeczna sprzyjała wolności wypowiedzi fotograficznej. Fotografia stała się więc elementem boomu kulturalnego obejmującego film, taniec, teatr, literaturę i inne formy sztuki.

W odróżnieniu od wystawy "Metamorphosis of Japan. After the War" wystawa "Dni pod dniu..." nie jest wyborem prac najlepszych japońskich fotografów, wprost przeciwnie, to fotografie nieznanego autora, który być może był fotografem zawodowym lub amatorem. Jednakże jego fotografie, również wykonane w pierwszych dekadach po zakończeniu wojny, nieobciążone żadnym wyborem, znakomicie wpisują się w tendencje powojennej fotografii japońskiej. Wystawa przygotowana jest z negatywów, które przed latami trafiły do moich zbiorów fotografii, a zaliczyć ją można do kategorii nazywanej ?Archeologią fotografii?. Ten rodzaj fotografii wybitny fotografik Jerzy Lewczyński określał jako ?działanie, którego celem jest odkrywanie, badanie i komentowanie zdarzeń, faktów, sytuacji dziejących się dawniej,  w tzw. przeszłości fotograficznej?. Zgromadzone na wystawie zdjęcia ukazują jedynie pewien wycinek z życia mieszkańców Japonii. Składają się na nią zdjęcia osób różnego pokolenia podczas domowych zajęć takich jak kąpiel dziecka, praca w ogrodzie czy picie herbaty, wizyty w wesołym miasteczku lub spaceru, a także odświętnie ubranych w kimono postaci,  pozujących do portretu przed swoim domem lub atelier. Autor zdjęć sięga również po inne tematy, np. reklamowe fotografie mody wykonywane z pewnością na zlecenie jakiegoś magazynu, pokazy baletowe i tradycyjną japońską szermierkę kendo. W kręgu jego zainteresowań znalazł się też krajobraz i sceny rodzajowe, np. piknik w otoczeniu kwitnących wiśni. Mam nadzieję, że wystawa chociaż w pewnym stopniu przybliży zwiedzającym obraz życia ówczesnej Japonii.

                                                                                                                                   Zenon Harasym

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich - zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.